Hoe ontstaat zelfstigma?
Zelfstigma treedt op wanneer mensen de negatieve stereotypen en vooroordelen die samenhangen met hun aandoening internaliseren en deze op zichzelf toepassen. Zelfstigma bij eetstoornissen kan ontstaan door een combinatie van interne en externe factoren. Interne factoren kunnen bestaan uit negatieve overtuigingen over het zelfbeeld, zoals perfectionisme, een laag zelfvertrouwen, of een gebrek aan zelfcompassie. Externe factoren omvatten de invloed van maatschappelijke normen en stereotypen over schoonheid en lichaamsbeeld, evenals de negatieve reacties of vooroordelen die individuen met een eetstoornis kunnen ervaren vanuit hun omgeving.
Vaak dragen negatieve ervaringen, zoals pesten, vooroordelen in de media, of onbegrip van anderen over eetstoornissen, bij aan het internaliseren van stigma en ontwikkelen van zelfstigma.
Mensen gaan zichzelf hierdoor als het ware zien door de lens van negatieve stereotypen en vooroordelen. Dit kan gevoelens van schaamte, schuld, waardeloosheid en zelfhaat creëren. De gevoelens en negatieve oordelen die mensen met een eetstoornis over zichzelf hebben kunnen het herstelproces bemoeilijken en de weg naar herstel belemmeren.
In dit blog zal ik vertellen over de impact van zelfstigma bij eetstoornissen, maar zal ik ook vertellen hoe zelfstigma doorbroken kan worden.
Welke rol speelt de diagnose bij zelfstigma?
Het label "eetstoornis" kan een diepgaande impact hebben op het zelfbeeld en de mentale gezondheid van mensen die ermee worden geassocieerd. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het dragen van deze stempel niet alleen de symptomen van de stoornis kan verergeren, maar ook het herstelproces kan belemmeren.
Een onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift "European Eating Disorders Review" onderzocht het effect van het label "eetstoornis" op het welzijn van individuen. De bevindingen toonden aan dat mensen die zich geïdentificeerd voelden met het label "eetstoornis" meer negatieve emoties ervaarden, zoals schaamte en schuld, in vergelijking met degenen die zich minder verbonden voelden met dit label (Puhl et al., 2020).
Daarnaast worden mensen met een eetstoornis vaak geconfronteerd met stigma en vooroordelen, wat kan leiden tot gevoelens van isolement en een gebrek aan steun van anderen. Een studie gepubliceerd in het "Journal of Eating Disorders" ontdekte dat mensen met een eetstoornis vaak sociale afwijzing en discriminatie ervaren, wat hun herstelproces kan vertragen en hun gevoel van eigenwaarde kan ondermijnen (Hilbert et al., 2018).
Hoe kun je zelfstigma overwinnen?
- Creatieve expressie: Dit kan door te schilderen, tekenen, maar ook door te schrijven, te dansen of muziek te maken. Creatieve expressie kan helpen om je emoties te uiten zonder oordeel.
- Zelfreflectie: Reflecteer regelmatig op jezelf en je gedachtes om bewustzijn te vergroten over de bronnen van zelfstigma en om veranderingen hierin te bevorderen.
- Positieve sociale interacties: Zoek mensen op die ondersteunend zijn en jou een goed gevoel geven.
- Psycho-educatie: Het vergroten van kennis en begrip over eetstoornissen kan helpen om zelfstigma te verminderen. Door te leren over de biologische, psychologische en sociale factoren die bijdragen aan eetstoornissen, kun je wellicht ervaren dat je niet alleen bent en dat jouw worstelingen niet je eigen schuld zijn.
- Ervaringsdeskundigheid: Ervaringsdeskundigen begrijpen de unieke uitdagingen en emoties die gepaard gaan met een eetstoornis en kunnen een bron van empathie, steun en hoop zijn. Contact met ervaringsdeskundigen zou kunnen helpen om schaamte te doorbreken over je eigen patronen en gedachtes.
- Blijf in verbinding: Blijf in verbinding met mensen om je heen die je kunnen steunen. Het ervaren van een gevoel van verbondenheid kan helpen om de zelfkritische gedachtes te verminderen.
- Acceptatie en toewijding: Probeer moeilijke emoties te accepteren in plaats van ze uit de weg te gaan en richt je op persoonlijke waarden en doelen.
- (Therapeutische) ondersteuning: Het hebben van een (therapeutische) relatie waarin er ruimte is voor openheid, begrip en ondersteuning kan van onschatbare waarde zijn. Therapie biedt een veilige omgeving om dieper in te gaan op de bronnen van zelfstigma, negatieve overtuigingen uit te dagen en nieuwe, gezondere perspectieven te ontwikkelen.
Puhl, R. M., Himmelstein, M. S., & Pearl, R. L. (2020). Weight stigma as a psychosocial contributor to obesity. American Psychologist, 75(2), 274–289. https://doi.org/10.1037/amp0000538
Hilbert, A., Hoek, H. W., & Schmidt, R. (2018). Evidence‐based clinical guidelines for eating disorders: International comparison. Current Opinion in Psychiatry, 31(6), 423–437. https://doi.org/10.1097/YCO.0000000000000455
