Voor buitenstaanders is het vaak moeilijk om te begrijpen waarom iemand een eetstoornis ontwikkeld. Waarom ontzegt iemand zichzelf een van de meest primaire levensbehoeftes? En hoe kan iemand zo veel angst voelen om te eten terwijl diegene altijd zo van eten hield? Hoe kan iemand bang zijn om aan te komen terwijl hij of zij ernstig ondergewicht heeft?
In dit blog zal ik proberen uit te leggen wat redenen kunnen zijn waarom iemand een eetstoornis ontwikkeld, hierdoor zal hopelijk ook duidelijk worden waarom een eetstoornis nauwelijks iets met eten te maken heeft.
Omgaan met traumatische gebeurtenissen
Een eetstoornis kan dienen als een manier om met moeilijke, ondraaglijke gebeurtenissen om te gaan. Traumatische gebeurtenissen of een opeenstapeling van micro-trauma’s liggen vaak ten grondslag aan het ontstaan van een eetstoornis. Als je bedenkt dat een eetstoornis er voor zorgt dat je geen ruimte meer hebt om te denken aan andere dingen en je emoties en gevoelens totaal afgevlakt worden, kun je wellicht begrijpen waarom een eetstoornis in het geval van trauma’s kan dienen als een ‘bescherming’. Hoe meer iemand zichzelf echter verliest in de eetstoornis, hoe minder de eetstoornis als een ‘bescherming’ zal dienen - ook een eetstoornis zorgt natuurlijk voor de nodige moeilijkheden en complicaties. Toch kan het door trauma’s moeilijk zijn om de eetstoornis los te laten; de eetstoornis is bekend en voelt ‘veilig’ terwijl de buitenwereld onveilig voelt.
Niet om kunnen gaan met verwachtingen
Niet om kunnen gaan met verwachtingen kan ook een rol spelen in het ontwikkelen van een eetstoornis. Denk bijvoorbeeld aan de verwachtingen van het volwassen leven of de verwachtingen binnen een gezin. Een eetstoornis kan voelen als een vlucht om al die verwachtingen, onbewust, uit de weg te gaan. Hierbij kan ook angst voor de toekomst een rol spelen, als er bijvoorbeeld heel veel onzekerheden zijn over de toekomst kan dit verlammend werken. Het kan angstige gevoelens oproepen als je het gevoel hebt dat je van alles ‘moet’ terwijl je eigenlijk helemaal niet weet wat je nou eigenlijk wilt. Een eetstoornis zorgt als het ware ervoor dat de toekomst stil wordt gezet, of dat er wellicht helemaal geen toekomst meer mogelijk gaat zijn.
Controle
Een eetstoornis geeft een gevoel van controle. Iemand met een eetstoornis gaat op een extreem gecontroleerde manier om met eten, maar houdt vaak ook het gewicht enorm onder controle. Als iemand op andere vlakken in zijn leven het gevoel heeft niks meer onder controle te hebben, kun je je wellicht voorstellen dat het ‘fijn’ is als er iets is dat je wél nog onder controle hebt.
Onzekerheid
Hoewel mensen denken dat een eetstoornis, en dan vooral anorexia, ontstaat doordat iemand zichzelf te dik vind is dat lang niet altijd het geval. Onzekerheden op andere vlakken kunnen ook een rol spelen. De eetstoornis kan er dan voor zorgen dat die onzekerheid wordt weggenomen; doordat iemand afvalt of doordat het lukt om streng te zijn voor zichzelf, ontstaat er een soort ‘kick’ en het gevoel ergens wél goed in te zijn.
Jezelf letterlijk klein of weg willen maken
Mensen met een eetstoornis hebben vaak een lage eigenwaarde. Ze willen zichzelf het liefst wegmaken. Anorexia zorgt ervoor dat iemand zichzelf letterlijk klein maakt en steeds meer van zichzelf laat verdwijnen. Zelfhaat kan dus een ‘voedingsbron’ zijn om een eetstoornis te ontwikkelen. Als je jezelf en al je gevoelens langzaam laat verdwijnen, hoef je namelijk ook geen zelfhaat meer te voelen. De eetstoornis dient als het ware als uitvlucht.
Zonder woorden laten zien dat het niet goed gaat
Vaak kan het lastig zijn om uit te spreken aan mensen dat het niet goed gaat. Een eetstoornis kan voor sommige mensen onbewust een schreeuw om aandacht zijn. Door het ontwikkelen van de eetstoornis, schreeuwt de persoon als het ware: ‘HELP! ZIE MIJ!’
Als praten veel te eng of misschien wel onmogelijk lijkt, kan het wellicht ‘makkelijker’ zijn om op deze manier te laten zien dat het niet goed gaat. Belangrijk om hierbij te vermelden is dat mensen dit vaak niet bewust doen, ze schreeuwen niet bewust om aandacht. Nee, het is een reactie van iemand die simpelweg geen andere mogelijkheid lijkt te zien om zichzelf te kunnen uiten.
Niet om kunnen gaan met emoties
Emoties en gevoelens kunnen soms overweldigend en verstikkend voelen. Wanneer iemand het moeilijk vind om met bepaalde emoties te dealen, kan de eetstoornis een vlucht zijn om niet bij emoties stil te hoeven staan. Een eetstoornis zorgt er namelijk voor dat emoties afgevlakt worden en dat vrijwel alle gedachtes in beslag worden genomen. Er is geen ruimte meer voor andere dingen dan de eetstoornis...
Natuurlijk zijn er nog veel meer redenen waardoor iemand een eetstoornis kan ontwikkelen, maar wellicht is dit blog helpend om meer inzicht te krijgen in hoe en waarom een eetstoornis kan ontstaan en waarom het ook zo lastig kan zijn om de eetstoornis los te laten.
Reactie plaatsen
Reacties