De rol van trauma bij het ontstaan en herstel van eetstoornissen

Een eetstoornis, ofwel voedings- en lichaamsgerichte coping, kan ontstaan door diverse factoren; waaronder psychologische, sociale en biologische. Een aspect dat steeds meer aandacht krijgt, is de rol van trauma in het ontstaan en herstel van een voedings- en lichaamsgerichte coping. In dit blog ga ik dieper in op de impact van trauma en hoe het begrijpen van de relatie tussen trauma en eetstoornissen (voedings- en lichaamsgerichte coping) een cruciale stap kan zijn in het herstelproces.

Wat is trauma?

Het woord trauma komt uit het Grieks en de letterlijke betekenis ervan is verwonding of letsel. Trauma verwijst dus naar fysieke schade aan het lichaam als gevolg van een blessure of ongeval. In een bredere context wordt het begrip tegenwoordig ook toegepast op psychologische en emotionele schade die een persoon kan ervaren als gevolg van schokkende gebeurtenissen.

Gabor Maté, een bekende Canadese huisarts en auteur, heeft uitgebreid geschreven over de relatie tussen trauma, gezondheid en verslaving. Hij benadrukt dat trauma niet alleen kan worden begrepen als een geïsoleerd incident, maar eerder als een reactie op een reeks van schadelijke ervaringen gedurende het leven. Gabor Maté stelt dat trauma niet alleen wordt veroorzaakt door grote catastrofale gebeurtenissen, maar ook door langdurige stress, verwaarlozing, misbruik of andere ingrijpende ervaringen die van invloed zijn op de ontwikkeling van een individu.

Volgens Gabor Maté is het van cruciaal belang om de impact van vroegkinderlijke trauma's te erkennen, met name de ervaringen die plaatsvinden tijdens de kindertijd wanneer het brein zich nog ontwikkelt. Hij wijst op het verband tussen onverwerkte trauma's en verschillende gezondheidsproblemen, waaronder verslavingen en psychische aandoeningen. Volgens hem is het erkennen en behandelen van trauma dan ook essentieel voor het bevorderen van gezondheid en welzijn; een visie waar ik me geheel bij aansluit.

Het verband tussen trauma en eetstoornissen

Er is veel onderzoek dat de rol tussen trauma en het ontwikkelen van eetstoornissen benadrukt. Bijvoorbeeld, onderzoek van Brewerton (2007) dat suggereert dat trauma, vooral tijdens de kindertijd, een voorspeller kan zijn van eetstoornissen zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa. Een eetstoornis, ofwel voedings- en lichaamsgerichte coping, kan fungeren als een copingmechanisme om met de emotionele pijn en het verlies van controle geassocieerd met trauma om te gaan (Wonderlich et al., 2007). Ook kan het zo zijn dat het lichaam wordt gezien als een manier om controle te krijgen in een reactie op ervaringen van machteloosheid. Het lichaam wordt dan vaak gezien als een bron van schaamte en angst, wat kan leiden tot obsessies met gewicht en uiterlijk om controle te behouden.

Het vermijden van emoties of verdoezelen van herinneringen kan leiden tot dwangmatig eetgedrag, restrictieve patronen of andere vormen van disfunctioneel eten. Het veranderen van het eetgedrag kan op die manier een overlevingsstrategie worden.

Herstel en traumaverwerking

Het erkennen en verwerken van trauma is een integraal onderdeel van herstel. Onverwerkt trauma kan diepgaande invloed hebben op het zelfbeeld en het emotionele welzijn van een persoon. Herstel gaat niet alleen over het veranderen van eetgewoonten, maar veel meer over het opbouwen van een positiever zelfbeeld en emotionele veerkracht. Daarnaast helpt het verwerken van trauma helpt bij het ontwikkelen van gezondere copingmechanismen en vergroot het de kans op een duurzaam herstel.

Er zijn verschillende therapeutische benaderingen die gericht zijn op traumaverwerking, daarover is genoeg te vinden op internet. Het is vooral belangrijk om te kijken naar wat past bij jou. Een veilige therapeutische omgeving is in ieder geval essentieel in het verwerken van trauma. Het is dan ook ontzettend belangrijk dat je kunt aangeven wanneer jij je niet veilig voelt bij een therapeut.

Kracht van delen en verbondenheid

Door openlijk te praten over trauma en herstel, kunnen mensen elkaar ondersteunen maar ook stigma verminderen en een gevoel van verbinding opbouwen (Mitchison et al., 2015; Bauer & Moessner, 2013). Ik weet inmiddels vanuit eigen ervaring dat openheid over je emoties en gevoelswereld en uit de wereld van schaamte stappen belangrijke stappen kunnen zijn in het herstelproces...